O pnieniądzu...

Pieniądz i system pieniężny

Pieniądz –miernik wartości wszystkich towarów spełniających w procesie kupna, sprzedaży funkcję środka wymiany. Może być środkiem gromadzenia, czyli tezauryzacji, a także środkiem oszczędności. Jego właściwościami są: zastępowalność tzn. niezmienna i wzajemna wymienialna jednostka wartości, podzielność, która wyraża się w możliwości dalszych podziałów jednostki obrachunkowej na mniejsze jednostki wartościowe, dzięki czemu wartość wszelkich dóbr może być wyrażona bardzo dokładnie, trwałość, tzn. zdolność do utrzymywania niezmiennej w czasie i w skali międzynarodowej abstrakcyjnej wartości oraz rzadkość tj. naturalnej lub sztucznie stworzonej rzadkości znaków pieniężnych i pieniądza żyrowego.
Zanim jednak ludzkość wymyśliła pieniądz, posługiwała się, wymianą towarową wymieniając jedne dobra naturalne na przykład ryby na inne na przykład zboże. Wymianę tę zaczęły praktykować w różnych miejscach na ziemi, nie zależnie od siebie ludy nie mające ze sobą żadnego kontaktu. Nastąpiło to w okresie neolitu. W początkowym okresie wymiana miała charakter lokalny i odbywała się na niewielkim terytorium. Wraz z wkroczeniem niektórych cywilizacji w epokę brązu wydłużają się szlaki handlowe , co przyczynia się do dynamicznego rozwoju handlu właśnie. Powstają pierwsze prymitywne formy pieniądza różniące się w zależności od miejsca pochodzenia na przykład pieprz w Etiopii czy sprasowana herbata w Tybecie. Nie da się jednak precyzyjnie umiejscowić w czasie przejścia z handlu gdzie towar wymieniano na inny towar do momentu gdy za towar dostawano przedmiot o umownej wartości. Takie środki płatnicze miały jednak kilka wad. Po pierwsze były dość łatwo dostępne, po drugie niebyły zbyt trwałe i wreszcie po trzecie ich wartość nie była stała na przykład wartość muszli rosła wraz z oddalaniem się od morza. Dlatego kolejnym etapem ewolucji pieniądza do formy znanej nam dzisiaj był pieniądz metalowy. Najpierw były to metale pospolicie występujące w przyrodzie, następnie metale szlachetne, przede wszystkim złoto.

Jako pierwsi umownie określili wartość pieniądza starożytni Sumerowie ustalając przez kapłanów wartość srebra i złota. Następnie kapłani ustalali wartość wymienną wszystkich towarów. Nie używano jednak złota i srebra w normalnym obiegu pieniężnym lecz przechowywano w świątyni dlatego też system ten upadł wkrótce po upadku samych Sumerów. Jak już wspomniano pozostała część świata (choć z wyjątkami) posługiwała się pieniądzem metalowym, głównie złotym. Przybierał on rozmaite kształty przez co nie był zbyt poręczny a do określenia jego wartości niezbędna była waga. Około roku 680 p. n. e. król Lidii Gyges wynalazł bitą okrągłą monetę. Jej kariera przybrała zawrotną prędkość. Najpierw opanowała resztę świata greckiego następnie Persje i Rzym. Do czasu wynalezienia tzw. balasnsówki (narzędzia do produkcji monet) nie były one idealnie okrągłe. Monety bito przeważnie złote choć ilość złota w nich zawartego była różna. Konkurować ze złotymi próbowały od czasu do czasu monety srebrne. Dlatego Rzymianie uporządkowali ich wartość. I tak najważniejszymi a co za tym idzie najbardziej wartościowymi były odtąd monety złote, potem srebrne i na końcu brązowe.
W Pełni ukształtowana gospodarka oparta na pieniądzu ma jednak minusy. Wynikają one z natury ludzkiej. Jednym z nich jest dewaluacja czyli w systemie kursów stałych ustawowe obniżenie kursu waluty danego kraju; stosowana w celu poprawy bilansu płatniczego (tzw. psucie monety) czyli zestawienie wszystkich płatności kraju z tytułu obrotów z zagranicą . Pierwszym, który dokonał dewaluacji był rządzący starożytnymi Atenami Solon . Po upadku cesarstwa rzymskiego dla pieniądza nastały ciężkie czasy zwycięzcy barbarzyńscy stali na o wiele niższym poziomie rozwoju cywilizacyjnego niż rzymianie dlatego też na krótki okres czasu w części dawnego cesarstwa powrócono do wymiany towarowej, skutkiem długofalowym upadku cesarstwa było natomiast praktycznie całkowite (ze względu na śladowe wydobycie)zniknięcie monet złotych prym wiodły monety srebrne oraz pojawiające się na szeroką skalę monety z metali pospolitych na przykład miedzi. W większości krajów (tak jak wcześniej) książę albo rząd zachowywał dla siebie prawo do bicia monety jako regale mennicze. Jednocześnie przejmował na siebie gwarancje zawartości kruszcu i zgodności wartości monety z wybitą następną. Jednak jeszcze w średniowieczu książęta spostrzegli, że regale mennicze stanowić mogą dobre źródło dochodów, jeżeli zawartość kruszcu w monecie będzie niższa od wybitej na stemplu. Jak więc widzimy dewaluacja już od początku stosowana była na szeroką skalę. Działania te pociągnęły za sobą inflacje. Jest to wzrost przeciętnego poziomu cen w gospodarce; inflacje dzielimy na pełzającą gdy wzrost cen dochodzi do 2% rocznie; kroczącą gdy dochodzi do 10%; galopującą do 100%; hiperinflację powyżej 100%. Inflacja może dzielić się też na kosztową czyli spowodowaną przez wzrost kosztów produkcji oraz strukturalną spowodowana zbyt wolnym dostosowywaniem się struktury podażu do struktury popytu. Po raz pierwszy w dziejach z inflacją spotkaliśmy się za czasów Aleksandra macedońskiego gdy perskie skarby zalały kraje śródziemnomorskie. Inflacja powróci do Europy na niespotykaną dotąd skalę już na przełomie XVI/XVII wieku. Było to następstwem odkrycia Ameryki skąd zaczęły napływać ogromne ilości złota oraz srebra. Złote monety na powrót zalały Europę. Znaczne zwiększenie handlu sprawiło iż ilość pieniądza w fizycznej postaci na rynku rosła. Wytworzył się system dwukruszcowy. Oznacza to, że w zależności od sytuacji jedna moneta w jednym państwie przybierać mogła różne wartości. Zobrazować można to na przykładzie XVIII wiecznej Anglii. Otóż, kiedy wyspiarska część kraju zalewana była monetą złotą kupcy angielscy handlowali z dalekim wschodem głownie monetami srebrnymi gdyż te dla Azjatów miały znacznie większą wartość.
Pierwszym krajem który odszedł od zasady bimetalizmu czyli dwukruszcowości i postawił ostatecznie na złoto była w 1816 roku Anglia. Przez długie lata pozostawała na tym polu osamotniona ponieważ na kolejny kraj który pójdzie w jej ślady trzeba było czekać aż do 1854 roku, wtedy właśnie na złoto postawiła Portugalia.
Pieniądz papierowy bez którego wydawałoby się ,że nie możemy się obejść miał swój debiut już w XIX wieku p.n.e. w Chinach. W tychże Chinach pieniądz papierowy pod rządami różnych dynastii to pojawiał się, to znikał czasem nawet na dość długie okresy.
Protoplastą pieniądza papierowego w starym świecie była XVII wieczna Francja a ściślej jej kanadyjska kolonia. W związku z tym, że statki z Francji wiozące zapłatę dla żołnierzy, administracji itd. przypływały dość rzadko od czasu do czasu pojawiał się problem braku pieniędzy na bieżące wypłaty. Zatem co sprytniejszy zarządca prowincji zaczął wydawać karty do gry (jedna strona w przeciwieństwie do kart dzisiejszych była gładka) jako bilety płatnicze. Po prostu na gładkiej części zapisywał należne pieniądze na przykład dla żołnierza garnizonu. Po przypłynięciu statku z metropolii karty te wymieniane były na prawdziwe pieniądze. System ten mimo częstej nieprzychylności władz francuskich utrzymał się w samej tylko Kanadzie kilkanaście lat od czasu do czasu naśladowany również w innych koloniach Francuskich.
Za czasów regencji Filipa Orleańskiego pojawił się Szkot Jan Law mający wielki dar przekonywania nakłonił on bowiem Filipa, którego problemem był pusty skarbiec, iż ma plan naprawczy. Jego plan był szalenie prosty, jeśli nie ma pieniędzy należy je wydrukować. Jednak w tamtych czasach istniał tylko pieniądz kruszcowy tym czasem Law zaproponował produkcje pieniądza papierowego. Pieniądze te miały mieć oczywiście pokrycie w metalu o stałej wadze i próbie. Law dostał pozwolenie na otwarcie banku generalnego. Zaczął drukować pieniądze od samego początku nie mające w zasadzie pokrycie gdyż jak już wspomniano skarbiec był pusty. Zakładał on,
że ludzie w przyszłości chcący wymienić banknoty na monety dostaną je z przyszłych
zysków, które spłyną na Francję dzięki wszelakim inwestycjom, rozwijającemu się handlowi itd. zarzucając kraj nadmierną ilością pieniądza nie mającego żadnego
pokrycia spowodował galopującą inflację i ciągły głód tegoż pieniądza. Jego receptą na brak funduszy był dodruk kolejnej ilości banknotów. System taki nie mógł oczywiście funkcjonować na dłuższą metę dlatego upadł już po roku zostawiając finanse wielu francuzów w ruinie. Pieniądz papierowy na kilkanaście lat odszedł w zapomnienie.
Banknoty powrócą znów we Francji w czasach wielkiej rewolucji francuskiej. Rządy rewolucjonistów rozpaczliwie potrzebowały pieniędzy dlatego zdecydowały się sięgnąć po stary sposób Lawa. Powodzenie tłumaczono sobie tym, że obecnie banknoty nie będą miały pokrycia jak poprzednio na przykład w różnych mitycznych przedsięwzięciach w koloniach a w między innymi w dopiero co zrabowanych dobrach kościelnych. Można powiedzieć, że chciano dobrze a wyszło jak zawsze. Potrzeby sprawnego funkcjonowania państwa prowadzącego przecież wtedy wojnę okazały się zbyt duże. Drukowano pieniądze w formie asygnat które tak jak poprzednio po pewnym czasie nie miały żadnego pokrycia, dodatkowo niedobór pieniądza leczono oczywiście jego stałym dodrukiem. Doprowadziło to do hiperinflacji a co za tym idzie kraj do ruiny.
W omawianym okresie system asygnat zaczął być stosowany już w wielu krajach europy z tą różnicą, że na o wiele mniejszą skalę więc nie pociągał za sobą tak katastrofalnych skutków.
Pierwszą współczesną walutą papierową był dolar powołany przez konstytucję amerykańską do życia w 1792 roku. Dolar był oczywiście bity w formie monet złotych i srebrnych jako pieniądz papierowy drukowany był przez prywatne banki od asygnat i innych tego typu rzeczy różnił się tym, że banki drukowały go na czas nieokreślony oraz tym, że każdy bank który zdecydował się na jego druk musiał mieć pokrycie w złocie lub srebrze, w przeciwnym razie bank nie miał prawa go drukować. Posiadacz banknotu mógł w każdej chwili iść do banku i wymienić go na monetę. Dodatkowo dolar był pierwszą narodową walutą w świecie tzn. że tylko on obowiązywał na terenie Stanów Zjednoczonych. W 1864 roku kongres USA ustala
oficjalny kurs jednego obowiązującego odtąd papierowego pieniądza czyli znanego do dzisiaj „zielonego” dolara (wcześniej banki emitowały „różne” dolary). Pierwszą współczesną Europejską walutą papierową był frank Francuski jedenaście lat młodszy od dolara. Od pierwszej połowy XIX wieku pieniądz papierowy tryumfalnie zaczyna wkraczać do kolejnych państw Europejskich. W zasadzie aż do XX wieku wszystkie banknoty mogły być wymienione w każdej chwili na monety złote. W Niemczech na przykład można to było jeszcze zrobić spokojnie w roku 1910. w niektórych krajach na przykład Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii zapisane było nawet na każdym banknocie prawo do wymiany w każdej chwili na monety kruszcowe.
Wraz z ewoluowaniem pieniądza w coraz to nowe formy ewoluowały również systemy pieniężne. Najstarszym systemem pieniężnym znanym praktycznie od czasów gdy pieniądz przyjął swą formę umownego środka wymiany był monetaryzm. Polegał on na tym, że wartość pieniądza powiązana była bezpośrednio z wartością metalu czy kruszców (zarówno złota, srebra, miedzi, żelaza czy cyny). zarówno bimetalizm jak i parytet złota wchodziły w skład monetaryzmu.
Niestety w XIX wiecznej jednoczącej się Europie (Stany Zjednoczone wciąż pozostawały pod wpływami Europy) narastają tendencje centralistyczne opanowywały one każdą dziedzinę życia również pieniądz. Dlatego kraje zaczęły dążyć do ograniczenia liczby banków emitujących pieniądze. Prześledzimy to na przykładzie Stanów Zjednoczonych. Jak już wyżej wspomnieliśmy w kraju tym dolary drukować mógł każdy bank który miał złoto na ich pokrycie. Działo się tak do listopada 1910 roku, kiedy to utworzono system rezerw federalnych czyli centralny bank ameryki. Od tej pory tylko on miał prawo emitować dolary. Jedynym ograniczeniem było to, że nadal musiały mieć pokrycie w złocie. Analogicznie dzieje się w całej Europie. Na tym jednak nie poprzestano. Rządy różnych państw postanowiły wycofać się z pokrycia waluty w złocie. Czyniły tak nie raz z różnych powodów. Czasem przygotowując się do wojny jak uczyniły to Niemcy 31 lipca 1914 roku, od tego dnia pieniądze posiadane przez Bank Rzeszy gwarantowane były wyłącznie przez państwo. Pieniądz taki zwany jest walutą kierowaną lub wolną różni się on tym od mającego pokrycie w złocie, że bank centralny dowolnie ustala znajdującą się w obiegu ilość pieniądza konieczną dla osiągnięcia wytyczonych celów polityki pieniężnej.
W innych państwach dążono wciąż do dalszej centralizacji sektora finansowego. Znów posłużymy się przykładem stanów zjednoczonych gdzie 1 maja 1933 roku prezydent wydał specjalny nakaz dotyczący przymusowego oddania złota posiadanego przez obywateli. Do dziś z monetaryzmu zrezygnowały praktycznie wszystkie państwa. Przyczyną takiego stanu rzeczy były stale rosnące wpływy socjalistów z ich gospodarką planowaną oraz brytyjskiego ekonomisty Jana Keynesa. Zakładał on, że złoto to tylko fetysz. Jego koncepcją był interwencjonizm czyli zespół środków
oddziaływania państwa na gospodarkę jej makroskali. Popyt na pieniądz miał wychodzić z założenia, że ilość pieniądza na którą zostaje zgłoszony popyt jest
określona przez pożądaną wielkość rezerw gotówkowych. Interwencjonizm jest do dziś wiodąca linią polityki monetarnej na świecie.
Po przedstawieniu historycznej drogi rozwoju pieniądza, funkcji, istoty i pojęcia czas omówić jego formy . Pojęcie pieniądza obejmuje pieniądz gotówkowy, żyrowy (wkładowy) o raz surogaty pieniądza.
Podział form według A. Horstmanna wyróżnia pieniądz towarowy czyli powstały w procesie wymiany, pieniądz kredytowy, będący rezultatem udzielenia kredytu, oraz pieniądz autonomiczny, powstały w kreacji kredytu.
Upowszechnił się również inny podział pieniądza, na towarowy i kredytowy. Towarowy to pełnowartościowe kruszcowe monety obiegowe. Cały współczesny
pieniądz jest pieniądzem kredytowym, którego wartość płatnicza jest wyższa niż jego wartość materialna, a jego emitenci podjęli zobowiązania płatnicze w wysokości równej wartości pieniądza.
W rozwijających się gospodarkach coraz większe znaczenie zdobywa pieniądz żyrowy, zwany również pieniądzem księgowym, wkładowym albo w przypadku zapisu magnetycznego odpowiednich kwot pieniężnych pieniądzem komputerowym. Na pieniądz ten składają się wkłady na żądanie lub terminowe w bankach, które jako środek płatniczy nie będący prawnym środkiem płatniczym są używane w płatniczym obrocie bezgotówkowym w postaci zlecenia przekazu, czeku lub weksla. Z punktu widzenia pochodzenia rozróżniamy pieniądz żyrowy banku centralnego oraz banków handlowych.
Pieniądz żyrowy banku centralnego powstaje z wkładów na żądanie instytucji publicznych, banków, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w banku centralnym, przez utrwalanie obowiązkowych depozytów banków, przez kredyt lombardowy udzielny bankom pod zastaw, przez udzielanie bankom kredytów dyskontowych lub przez skup określonych papierów wartościowych.
Pieniądz żyrowy banków handlowych (komercyjnych) powstaje z lokat gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, instytucji publicznych i innych banków. W bankach handlowych na kontach żyrowych i terminowych, które, pomniejszone o wysokość rezerw obowiązkowych oraz powiększone o mnożnik kreacji pieniądza żyrowego mogą stanowić podstawę kreacji kredytu.
Rosnącego znaczenia również nabierają surogaty pieniądza nazywane także substytutem pieniądza lub para pieniądzem. Dotyczy to udokumentowanych lub nieudokumentowanych wierzytelności pieniężnych, które w każdej chwili lub po określonym terminie mogą być przekształcone w środki płatnicze bezgotówkowe lub gotówkowe. Jakość surogatów określana jest przez następujące kryteria:
- stopień płynności przekształcenia pieniądza gotówkowego lub żyrowego odpowiednio do możliwości i terminów
- ryzyko utraty wartości w czasie przekształcania w pieniądz
- wysokość oprocentowania tych surogatów pieniądza.
Wspomniana wcześniej płynność to zdolność podmiotu gospodarczego do natychmiastowego regulowania zobowiązań płatniczych. Zakłada ona, że dany podmiot posiada tytuły majątkowe utrzymywane w formie gotówki, pieniądza żyrowego (bezgotówkowego), substytutów pieniądza, lokat majątkowych lub też w każdej chwili może rozporządzać danym kredytem.
Najpopularniejszym surogatem pieniądza w dniu dzisiejszym są karty płatnicze. Swój początek wywodzą z około 1900 roku ze Stanów Zjednoczonych. W 1914 roku firma Western Union wydała taką właśnie, wykonaną z metalu, kartę, którą najlepsi klienci mogli płacić za usługi firmy. Do wybuchu II wojny światowej stały się one bardzo popularnym narzędziem płatniczym. Płacić można było nimi tylko u wystawców kart. Wojna wyhamowała ich rozwój powróciły dopiero u progu lat 50, XX wieku. W 1950 roku Frank McNamara wraz z Ralfem Schneiderem założyli firmę Diners club produkującą karty płatnicze firma ta zapoczątkowała z czasem istniejącą do dziś
wielką organizację płatniczą. Termin spłaty zadłużenia wynosił 60 dni. Sama karta była kartonikiem z wypisanymi danymi jej posiadacza. W krótce za firmą Diners podążyły następne. W 1958 roku swoją pierwsza kartę o nazwie BankAmericard wydał w Kalifornii Bank of America. Była to pierwsza na rynku karta kredytowa. Klient po otrzymaniu rozliczenia transakcji mógł dokonać spłaty całości zadłużenia lub spłacić kwotę mniejszą, równą co najmniej wyliczonej minimalnej spłacie, by na resztę zaciągnąć kredyt. Do 1966 roku karty te wydawane są tylko w Kalifornii. Od początku lat 60 rozpoczyna się ekspansja kart płatniczych na pozostałe kontynenty.
W Polsce karty płatnicze pojawiły się pod koniec lat 60, jednak były to karty wydawane przez zagraniczne banki i płacić mogli nimi praktycznie tylko zagraniczni turyści. Rynek kart płatniczych w Polsce na szeroką skalę rozwinął się dopiero po 1989 roku po upadku komunizmu. Pierwsze karty wydano w roku 1991 i zrobił to Bank Polska Kasa Opieki SA. Była to karta bankomatowa połączona z rachunkiem oszczędnościo-wym posiadacza. W tym samym roku pojawiła się na rynku, w ofercie Banku Inicjatyw Gospodarczych SA, pierwsza międzynarodowa karta płatnicza VISA typu business. W kolejnych latach liczba wydanych kart płatniczych systematycznie rosła.
Liczba placówek honorujących płatności kartami wzrasta w Polsce systematycznie od kilku lat.
W ostatnich trzech latach zauważalny jest jednocześnie wolniejszy wzrost liczby punktów akceptujących płatności kartami.
Pisząc o pieniądzu nie można nie wspomnieć o systemie walutowym. Samo pojęcie „waluty” obejmuje system pieniężny danego obszaru walutowego właśnie, składającego się przeważnie z jednego terytorium danego państwa a czasami kilku państw połączonych unią walutową .dlatego też pojęcie waluty dotyczy pieniądza obszaru walutowego jako obowiązującego tam środka płatniczego . Z takiego względu pojęcie waluty odnosi się do następujących zagadnień: oznaczania narodowej jednostki walutowej, systemu pieniężnego danego obszaru walutowego oraz powiązań systemów pieniężnych dwóch lub kilku obszarów walutowych.
Waluta występuje też w znaczeniu narodowej jednostki walutowej, to znaczy jednostki pieniężnej państwa lub kilku państw tworzących jeden obszar walutowy w drodze unii walutowej, ma szczególne znaczenie w handlu zagranicznym oraz w międzynarodowym obrocie pieniężnym i kapitałowym. Również kontrakty eksportowe i importowe zawierane są w określonej walucie, jednak równowartość transakcji towarowej jest przekazywana w walucie kontraktu do kraju odbiorcy płatności lub do określonego przez niego kraju trzeciego. Podobnie dzieje się z lokatami pieniężnymi i kapitałowymi. Dlatego też w niektórych krajach istnieje możliwość otwierania przez obcokrajowców kont dewizowych w bankach w walutach obcych lub też zakupu papierów opiewających na waluty zagraniczne.
Waluty można podzielić też pod względem ich znaczenia w świecie dzielimy je na: twarde, które cechuje wymienialność. Oznacza to możliwość wymiany danej waluty o każdym czasie i w każdym miejscu na ziemi na każdą inną. Słabe (miękkie) to z kolei takie waluty, których nie można wymieniać na inne oraz których wywóz z danego obszaru walutowego jest zabroniony lub też obrót płatniczy z za granicą podlega administracyjnym ograniczeniom. Kraje o twardej walucie to najczęściej wysoko uprzemysłowione kraje kapitalistyczne. Kraje o miękkiej walucie to przeważnie kraje trzeciego świata lub o gospodarce centralnie sterowanej. Walutą wiodącą na świecie czyli walutą obdarzona największym zaufaniem jest zawsze waluta twarda. Do niedawna istniały trzy wiodące waluty były to: dolar Amerykański z którym 41 krajów powiązało swoje waluty, frank francuski z którym swoje waluty powiązało 14 krajów trzecią taką walutą był słabnący coraz bardziej brytyjski funt sterling z którym powiązane były tylko 3 kraje. Dziś na placu boju nie ma już franka francuskiego.
Waluty stosuje się również miedzy systemami pieniężnymi dwóch lub większej liczby obszarów walutowych. Ma to swoje odbicie w międzynarodowym systemie walutowym, w międzynarodowym lub dwu stronnym porozumieniu walutowym. Takie porozumienia zobowiązują sygnatariuszy do przestrzegania uzgodnionych reguł między państwowych stosunków walutowych. Jedno państwo należeć może do kilku takich porozumień.
Od czasu zakończenia pierwszej wojny światowej podejmowano kilka nieudanych prób stworzenia jednego międzynarodowego systemu walutowego. Istotne zmiany nastąpiły podczas trwającej od 1 do 24 lipca 1944 roku konferencji w amerykańskim Bretton Woods gdzie przyjęto plan amerykańskiego podsekretarza skarbu Henryka Whitea, oraz częściowo Jana Keynesa. Aby zastąpić czymś narzuconą dawniej przez złoto dyscyplinę powołano 2 instytucje współpracy międzynarodowej: Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, którego zadaniem jest wspomaganie pomocą długoterminową borykających się z problemami gospodarek, oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy, którego siedziba znajduje się w Waszyngtonie, pełniący funkcję policji monetarnej, interweniującej natychmiast i stabilizującej bilanse płatnicze, oraz udzielający kredytów stabilizujących i krótko terminowych. Nowo utworzony fundusz rejestruje parytety walut określonych w złocie, a każda modyfikacja parytetu o ponad 10 procent wymaga jego zgody. Kapitał Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) stanowią składki członkowskie, których wysokość odpowiada znaczeniu poszczególnych państw w świecie, uiszczane w czwartej części w złocie, zaś w trzech czwartych w walucie narodowej. Każdy kraj ma „prawo ciągnienia” (czyli prawo korzystania z kredytów) i głos w zarządzaniu MFW proporcjonalny do wpłaconej kwoty.
Z czasem do MFW przystępuje większość państw w tym niektóre komunistyczne. System z Bretton Woods runął w 1973 roku .